آ-50 هواپيماي هشدار و مراقبت (آواكس) محصول كمپاني Beriev روسيه( شوروي) است كه بر پايه ي هواپيماي ترابري ايلوشين-76 ام دي ساخته شده است و ناتو بر روي آن نام Mainstay را نهاده است.
اين هواپيما جهت جايگزيني تي يو 126 موس ( ورژني از بمب افكن بير-تي يو 95) است.
آ-50 با نرخ توليد ساليانه 5 فروند از 1984 وارد خدمت شده است و حدود 40 فروند از آن تا سال 1992 ساخته شده است برخي مراجع تخمين مي زنند كه حدود 16 تا 20 فروند از اين هواپيماها هم اكنون براي روسيه در وضعيت عملياتي و در پايگاه كولا پنين سولا Kola Peninsula آن كشور قرار دارند و همانند هواپيماهاي آئرفورت (هواپيماهاي مسافري )رنگ آميزي شده اند.
آخرين سري ارتقا بر روي اين هواپيما ها كه در سال 2008 انجام شد آ-50 را تا سال 2020 در سرويس
نگه مي دارد ، اين سري از هواپيماها به آ-50 يو معروف هستند.
در سال 2004 نيروي هوايي هند و طي قراردادي يك ميليارد و دويست ميليون دلاري براي انتخاب 3 فروند هواپيماي هشدار و مراقبت خود آ-50 را برگزيد اگر چه سيستمهاي الكترونيكي هواپيما با نمونه هاي
قدرتمند تر اسرائيلي محصول شركت Elta جايگزين شده اند ، گفته مي شود قدرت پردازش داده ها در مدل اسرائيلي 2 برابر قوي تر از مشابه روسي است. نيروي هوايي هند نخستين هواپيماي خود را در سال 2007 تحويل گرفت.
نيروي هوايي چين نيز 4 فروند آ-50 را سفارش داده بود كه قرار بود با تجهيزات اسرائيلي تكميل شوند اما با مخالفت آمريكا كه به يك بحران بزرگ ديپلماتيك منجر شد چين هواپيماي فرستاده شده به اسرائيل را در سال 2002 بدون تجهيزات ساخت آن كشور دريافت نمود تا روسها تجهيزات راداري و الكترونيك آن را نصب كنند و تجهيزات اسرائيلي نيز تحت پروژه ي موسوم به كوندور به شيلي فروخته شدند.
عراق نيز با 3 هواپيماي بغداد 1 و 2 و عدنان در زمان صدام حسين از كاربران اين هواپيما محسوب مي شده (البته با تجهيزات فرانسوي از جمله رادار CSF Tigreتامسون با برد 350 كيلومتر ) گفته مي شود 1 فروند از آنها نابود شده و 2 فروند ديگر به ايران فرستاده شده است .
ايران نيز از كاربران اين هواپيما خوانده شده البته بر سر اين موضوع كه هواپيماي ايراني سفارش جديدي
است يا كاربرهمان هواپيماي عراقي تغيير نام داده شده مي باشد اختلاف نظر وجود دارد .
نام آ-50 ايراني در برخي منابع عقاب و در برخي ديگر سيمرغ عنوان شده است.
حداكثر سرعت آ-50 برابر با 800 كيلومتر ، طول هواپيما 46.5 متر و عرض آن 50.5 متر مي باشد .
وزن خالي 75000 كيلوگرم و حداكثر وزن برخاست در مدل ايي به بعد 190 هزار كيلوگرم است
حداكثر ارتفاع آ-50 برابر با 10000 متر و حداكثر برد آن 6400 كيلومتر است و پايداري آن برابر با 7 ساعت و 40 دقيقه مي باشد كه با سوختگيري هوايي تا 4 ساعت ديگر افزايش مي يابد
آ-50 داراي 5 خدمه ي پروازي و 11 خدمه ي مسئول سيسستمها است.
رادار اين هواپيما موسوم به Schnel-M محصول كمپاني Vega است و تشكيل شده از:
ايستگاه رادار ، سيستم تجزيه و تحليل اطلاعات ، سيستم جستجو ، انتقال و پاسخ گويي به سيگنالها ؛ سيستم كامپيوتري ديجيتالي چند منظوره ، سيستم شناسايي دوست و دشمن (اي اف اف) سيستم فرماندهي و هدايت جنگنده ها ، سيستم ارتباطي رمزگذاري شده ، سيستم ارتباطي راديويي ، سيستم مسافت سنجي از راه دور و سيستم ثبت اطلاعات .
اين سيستم رادار توانايي رديابي و كنترل 50 تا 60 هدف دربرخي منابع و تا 200 هدف در برخي ديگر از منابع را داراست. آ-50 توانايي هدايت و راهنمايي 12 جنگنده (ميگ 29 يا ميگ 31) را نيز داراست.
اين سيستم هواپيماهاي دشمن را در فاصله ي 650 كيلومتري ، موشكهاي كروز را در فاصله ي 215 كيلومتري ، موشكهاي بالستيك را در فاصله ي 800 كيلومتري و اهداف زميني را ( از جمله سيستمهاي موشكي زمين به هوا را) در فاصله ي 300 كيلومتري شناسايي مي كند.
فركانس هاي اين رادار در شعاع 50 تا 500 مگاهرتز و 0.5 تا 18 گيگاهرتز را جستجو مي كند.
آ-50 داراي يك سيستم دفاع از خود مي باشد كه كليه تسليحات هدايت شونده و غير هدايت شونده ي بر عليه خود را شناسايي مي كند و همچنين داراي سيستمهاي جنگ الكترونيك و ضد جنگ الكترونيك ECM مي باشد.
سيستمهاي راداري ، الكترونيك و ارتباطات راديويي اين هواپيما جهت كار در محيط هاي مملو از اختلالات
الكترونيكي و در شرايط جمينگ دشمن طراحي و ساخته شده اند.
سيستم ناوبري اين هواپيما موسوم به NPK-T جهت هدايت هواپيما در تمامي ساعات شبانه روز و در هر شرايط آب و هوايي ساخته شده است .
آ-50 از 4 موتور توربوفن D-30KP با قدرت 12000 kgf سود مي برد كه البته درمدل هندي اين موتورها با نمونه ي قدرتمندتر و كم صدا تر PS-90A-76 با قدرت 14000kgf تعويض شده است.
درمجموع اگر چه اين هواپيما مشابه ايي-3 عنوان شده اما به پيچيدگي و توانايي آن نيست با اين همه مي تواند
پوشش راداري مناسبي را در شعاع 800 كيلومتري خودش بر عليه اهداف زميني ، هوايي و دريايي فراهم كند.
ترجمه از ايرفورس تكنولوژي و گلوبال سيكيوريتي
علاقه مندی ها (Bookmarks)